بسم الله الرحمن الرحيم
​

 
ഖൈസ് رحمه الله പറയുന്നു: പിതാവായ ത്വൽഖ് رضي الله عنه റമദാനിൽ ഒരു ദിവസം ഞങ്ങളെ സന്ദർശിക്കാൻ വന്നു. സന്ധ്യാസമയം ഞങ്ങളോടൊപ്പം കഴിച്ചുകൂട്ടി നോമ്പ് തുറന്നു. പിന്നെ ഞങ്ങളെയും കൂട്ടി രാത്രി നമസ്കരിക്കുകയും വിത്റാക്കുകയും ചെയ്തു. ശേഷം അദ്ദേഹം തന്റെ പള്ളിയിൽ പോയി, തന്റെ ആളുകളെയും കൂട്ടി നമസ്കരിച്ചു. അങ്ങനെ വിത്ർ അവശേഷിച്ചപ്പോൾ മറ്റൊരാളെ മുന്നിൽ നിർത്തിയിട്ട് പറഞ്ഞു:
താങ്കൾ ആളുകളെയും കൂട്ടി വിത്ർ നമസ്കരിക്കുക. നബി ﷺ ഇപ്രകാരം പറയുന്നത് ഞാൻ കേട്ടിട്ടുണ്ട്: « ഒരു രാത്രിയിൽ രണ്ടു വിത്ർ ഇല്ല ».
 
അൽബാനി പറയുന്നു: അതിന്റെ ഇസ്‌നാദ് സ്വഹീഹാണ്.  ഇബ്‌നു ഹിബ്ബാൻ അത് സ്വഹീഹാണെന്നും, തിർമുദി അത് ഹസനാണെന്നും പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.
( അൽബാനി സ്വഹീഹു സുനനി അബീ ദാവൂദിൽ ഉദ്ധരിച്ചത്)
 
പള്ളിയിൽ തഹജ്ജുദ് ജമാഅത്തായി നമസ്കരിക്കുന്നതിന് തെളിവായി ചില റുവൈബിളമാർ മേൽ ഹദീസ് ഉദ്ധരിക്കുന്നതായി കാണുന്നു. പ്രസ്തുത ഹദീസ് സ്വഹീഹായ നിവേദക പരമ്പരയോടു കൂടി ഒന്നിലധികം മുഹദ്ദിസുകൾ ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നത് സത്യമാണ്. അതിൽ പറയപ്പെട്ട ത്വൽഖ് ബിൻ അലി رضي الله عنه സഹാബിവര്യനുമാണ്. മുൻവിധിയും പക്ഷപാതവുമില്ലാതെ അതൊന്ന് വസ്തുനിഷ്ഠമായി വിശകലനം ചെയ്യാം.

• ഈ ഹദീസ് സ്ഥിരീകരിക്കുന്ന പ്രാഥമികമായ വസ്തുത ഒരു രാത്രിയിൽ രണ്ട് വിത്ർ പാടില്ല എന്നുള്ളതാണ്. 
• രാത്രി നമസ്കാരം വീട്ടിൽവെച്ചു നിർവ്വഹിച്ച ഒരു വ്യക്തിക്ക്, മറ്റുള്ളവർക്കു വേണ്ടി പള്ളിയിൽ വെച്ച് രാത്രി നമസ‌്കാരത്തിന‌് ഇമാമായി നിൽക്കാം എന്നുള്ളത‌് ഇതിൽനിന്ന‌് ഉപലബ‌്ധമാകുന്നു. 
• ത്വൽഖ് ബിൻ അലി رضي الله عنه വിന്റെ പള്ളിയിൽ, രാത്രിനമസ്കാരം ജമാഅത്തായി നടത്താറുണ്ടായിരുന്നത് ജനം ഉറങ്ങി എഴുന്നേറ്റ‌് തഹജ്ജുദായിട്ടായിരുന്നു എന്ന‌് ഈ ഹദീസ‌് വ്യക്തമാക്കുന്നില്ല.
• അതിൽ അവർ പതിനൊന്ന് റക്അത്തിലധികം നമസ്കരിച്ചു എന്നും പ്രസ്താവിക്കുന്നില്ല.
• അദ്ദേഹം മകനായ ഖൈസിന്റെ വീട്ടിൽ ചെന്ന ദിവസം അവരോടൊപ്പം തറാവീഹ‌് നമസ്കരിച്ചു. പിന്നെ തന്റെ പള്ളിയിൽ പോയി അവിടെ കാത്തിരുന്ന ആളുകൾക്ക‌് രണ്ടാമത‌് ഇമാമായി രാത്രി നമസ‌്കരിച്ചു കൊടുത്തു. അവരുടെ തറാവീഹ‌് കുറച്ച‌് വൈകി എന്നു മാത്രമേ അതിൽനിന്ന‌് ലഭിക്കുകയുള്ളു. പള്ളിയിൽ തഹജ്ജുദ‌് ജമാഅത്തായി സംഘടിപ്പിക്കുന്നതിന‌് ഈ ഹദീസ‌് തെളിവാകുകയില്ല.
• അദ്ദേഹം അവരെ കൂട്ടി തഹജ്ജുദായിട്ടാണ് രാത്രിനമസ്കാരം നിർവ്വഹിച്ചതെങ്കിൽ അക്കാര്യം അറബിയിൽ പറയേണ്ടിയി-രുന്നത‌് (فتهجد بأصحابه) എന്നായിരുന്നു. അങ്ങനെ ഒരു പരാമർശം അതിലില്ല.

 
— അബൂ ത്വാരിഖ് സുബൈർ മുഹമ്മദ് 
 03 ശവ്വാൽ 1446 / 01 ഏപ്രിൽ 2025

​بسم الله الرحمن الرحيم
​

عَن الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ ــ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا ــ قَالَ : عَلَّمَنِي رَسُولُ اللهِ ــ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ــ هَؤُلَاءِ الْكَلِمَاتِ فِي الْوِتْرِ
 
اللَّهُمَّ اهْدِنِي فِيمَنْ هَدَيْتَ، وَعَافِنِي فِيمَنْ عَافَيْتَ، وَتَوَلَّنِي فِيمَنْ تَوَلَّيْتَ، وَبَارِكْ لِي فِيمَا أَعْطَيْتَ، وَقِنِي شَرَّ مَا قَضَيْتَ، فَإِنَّكَ تَقْضِي وَلَا يُقْضَى عَلَيْكَ، وَإِنَّهُ لَا يَذِلُّ مَنْ وَالَيْتَ، وَلَا يَعِزُّ مَنْ عَادَيْتَ تَبَارَكْتَ رَبَّنَا وَتَعَالَيْتَ، لَا مَنْجَا مِنْكَ إِلَّا إِلَيْكَ
 
[انظر: أصل صفة صلاة النبي ــ صلى الله عليه وسلم ــ  للإمام الألباني]

​സുബ്ഹ് നമസ്‌കാരത്തിലെ അവസാന റക്‌അത്തിൽ ഇഅ്‌തി-ദാലിനു ശേഷം സ്ഥിരമായി ഖുനൂത് ഓതുന്ന രീതി ശാഫിഈ മദ്ഹബിലുണ്ട്. അത് നബിചര്യയിൽ സ്ഥിരപ്പെട്ടതല്ല; ഒരു നൂതന കാര്യമാണ്.
 
സുബ്ഹിലെ മേൽ ഖുനൂതിനോടുള്ള വിരോധത്തിൽ പ്രമാണങ്ങളിൽ സ്ഥിരപ്പെട്ട വിത്റിലെ ഖുനൂതിനെ കൂടി നിഷേധിക്കുന്ന ഒരു പ്രവണത കേരളത്തിലെ മുജാഹിദുകൾക്കിടയിൽ സാർവ്വത്രികമാണ്. അത് പ്രമാണ വിരുദ്ധമായ നിലപാടാണ്; അതിരുവിട്ട നടപടിയാണ്.
 
മുസ്‌ലിംകൾക്ക് വലിയ ആപത്ത് വരുമ്പോൾ അഞ്ചു നേരത്തെ നിർബ്ബന്ധ നമസ്‌കാരങ്ങളിലും അവസാന റക്‌അത്തിൽ റുകൂഇനു ശേഷം നടത്തുന്ന നാസിലത്തിന്റെ ഖുനൂതും നബിചര്യയിൽ സ്ഥിര-പ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്.
 
ആചാര സംബന്ധമായ വലിയ വൈചിത്ര്യം തന്നെ ഖുനൂത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ കാണാൻ സാധിക്കും. വിത്ർ നമസ്‌കാരത്തിൽ റുകൂഇനു മുമ്പ് നടത്തേണ്ട ഖുനൂതിൽ ചൊല്ലാൻ നബി ﷺ തന്റെ പൗത്രനെ പഠിപ്പിച്ച ദുആയാണ് ശാഫിഇകൾ സുബ്ഹ് നമസ്‌കാ-രത്തിൽ ഇഅ്‌തിദാലിനു ശേഷം നടത്തുന്ന ഖുനൂതിൽ ചൊല്ലാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. അതേ സമയം ഹനഫികൾ, ഉമർ رضي الله عنه നാസിലത്തിന്റെ ഖുനൂത്തിൽ ചൊല്ലിയിരുന്ന ദുആയാണ് വിത്റിലെ ഖുനൂതിൽ ചൊല്ലാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. എന്നാൽ മുജാഹിദുകൾ വിതർ നമസ്ക്‌കാരത്തിലെ ഖുനൂതിനെ തന്നെ പാടെ നിഷേധിച്ച് തള്ളുകയും ചെയ്യുന്നു. ശാഫിഇകൾ വിഷയത്തിന്റെ ഒരറ്റത്തേക്ക് വ്യതിചലിക്കുന്ന, ഹനഫികൾ അതിന്റെ മറ്റേ അറ്റത്തേക്ക് തെന്നിപ്പോകുന്ന, മുജാഹിദ് കളത്തിന് പുറത്തേക്ക് തെറിച്ച് വീഴുന്ന ഈ കാഴ്‌ച വിചിത്രം തന്നെ! സുന്നത്ത് അനുസരിച്ച് ഖുനൂത് എടുക്കുന്നവർ വിരളം എന്നേ പറയേണ്ടൂ. അത് സത്യത്തിനു പറഞ്ഞതുമാണല്ലോ.
 
ചുരുക്കത്തിൽ, വിത്റിലെ ഖുനൂത് നബിചര്യയിൽ സ്ഥിരപ്പെട്ടതാണ്. അത് റുകൂഇന് മുമ്പാണ് നിർവ്വഹിക്കേണ്ടത്. അതിനുള്ള ദുആ ഇപ്രകാരമാണ്:
 
നബി ﷺ യുടെ പൗത്രനായ ഹസൻ ബിൻ അലി رضي الله عنه നിവേദനം. താഴെ പറയുന്ന ഈ വചനങ്ങൾ വിത്റിൽ ചൊല്ലാൻ വേണ്ടി നബി ﷺ യാണ് എനിക്ക് പഠിപ്പിച്ചു തന്നത്:

അല്ലാഹുവിനെ വിളിക്കാൻ 'യാ അല്ലാഹ് ' എന്നതിനു പകരം, അറബിയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന മറ്റൊരു പദമാണ് 'അല്ലാഹുമ്മ' എന്നത്. തുടക്കത്തിലെ 'യാ' എന്ന അവ്യയം വിട്ടുകളയുകയും പകരമായി അന്ത്യത്തിൽ ദ്വിത്വത്തോടു കൂടിയ 'മീം' ചേർക്കുകയുമാണ് ചെയ്‌തിട്ടുള്ളത്.
 
അല്ലാഹുവേ, നി എനിക്ക് സന്മാർഗ്ഗം വ്യക്തമാക്കിത്തരികയും (هِدَايَةُ الْبَيَانِ) അത് സ്വീകരിക്കാനുള്ള തൗഫീഖ് (هِدَايَةُ الْتَّوْفِيقِ) നല്കുകയും ചെയ്യണേ.
അല്ലാഹുവിന്റെ ദൂതന്മാർ, അവരെ സത്യപ്പെടുത്തിയ സാത്വികരായ സ്വിദ്ദീഖുകൾ, സത്യത്തിന്റെ പ്രയോക്താക്കളും വാഹകരുമായ ശുഹദാക്കൾ, സജ്ജനങ്ങൾ പോലുള്ളവർക്കാണ് അല്ലാഹു ഹിദായത്ത് നൽകിയിട്ടുള്ളത്. അവരുടെ കൂട്ടത്തിലുൾപ്പെടുത്തി, എന്നെയും നീ ഹിദായത്ത് നൽകി അനുഗ്രഹി-ക്കേണമേ.

ഹിദായത്ത് കഴിഞ്ഞാൽ പിന്നെ ഏറ്റവും വലിയ അനുഗ്രഹം ആഫിയ-ത്താണ്. ആഫിയത്ത് അഥവാ സൗഖ്യം ലഭിച്ച വ്യക്തിക്ക് കടുത്ത രോഗങ്ങളും വേദനകളുമില്ലാതെ, തീക്ഷ്‌ണമായ പരീക്ഷണങ്ങളും വിഷമ-ങ്ങളുമില്ലാതെ, സമാധാന പൂർണ്ണമായ വിശിഷ്‌ടജീവിതം നയിക്കാനുള്ള ഭാഗ്യമാണ് ലഭിക്കുന്നത്. ഇഹത്തിലും പരത്തിലും സംതൃപ്തമായ ജീവിതം! പരീക്ഷണങ്ങളും അവ സഹിക്കാനുള്ള ക്ഷമയും ലഭിക്കുന്നതിനെക്കാളും മധുരം ആഫിയത്തും അതിനു നന്ദി കാണിക്കാനുള്ള മനസ്സും ലഭിക്കു-ന്നതിനായിരിക്കും. അങ്ങനെ ഇഹത്തിലും പരത്തിലും ആഫിയത്ത് ലഭിച്ചിട്ടുള്ള, അതിന് അല്ലാഹുവിനോട് നന്ദി കാണിക്കുന്ന മഹാഭാഗ്യ-വാന്മാരുടെ ഗണത്തിൽ എന്നെ നീ ഉൾപ്പെടുത്തേണമേ.

അല്ലാഹു അവന്റെ ഇഷ്‌ടദാസന്മാർക്ക് നൽകുന്ന പ്രത്യേകമായ സഹായത്തിനും പിന്തുണക്കുമാണ് വിലായത്ത് എന്ന് പറയുന്നത്. ഏതൊരുവന് അല്ലാഹു വിലായത്ത് നൽകുന്നുവോ അവന്റെ കാര്യം അല്ലാഹു ഏറ്റെടുത്തു കഴിഞ്ഞു. അല്ലാഹു ഒരുവനെ ഏറ്റെടുത്താൽ അവനെ ആർക്കും അതിജയിക്കാനാവില്ല. അത് ഇഷ്ടദാസന്മാർക്ക് ലഭിക്കുന്ന വിശിഷ്‌ടമായ ഉബൂദിയ്യത്തിന്റെ പദവിയാണ്. ആ ഉൽകൃഷ്‌ടമായ പദവി ലഭിക്കുന്നവരുടെ കൂട്ടത്തിൽ റബ്ബേ, നീ എന്നെയും ഉൾപ്പെടുത്തേണമേ.

എന്ത് ലഭിച്ചു, എത്ര ലഭിച്ചു എന്നതിലല്ല കാര്യം, ലഭിച്ചതിൽ ബറകത്ത് ഉണ്ടോ എന്നതാണു പ്രശ്‌നം. പലതും വലിയ അളവിൽ ലഭിച്ച പലരെയും നാം കാണുന്നു. അത് സ്വസ്ഥമായി അനുഭവിക്കാനുള്ള ഭാഗ്യം അവർ-ക്കില്ല. അനുഭവിക്കാൻ കഴിയുന്നില്ല എന്നതു മാത്രമല്ല പലരുടെയും പ്രശ്‌നം. ലഭിച്ച കാര്യങ്ങൾ തന്നെ വലിയ പരീക്ഷണവും ദൗർഭാഗ്യ-ഹേതുവുമായിത്തീരുന്നു എന്നതു കൂടിയാണ്. അതിനാൽ അല്ലാഹു നൽകുന്നതെന്തോ അതിൽ ബറകത്ത്‌ ചൊരിയണേ എന്നതായിരിക്കണം വിശ്വാസിയുടെ പ്രാർത്ഥന.
 
അല്ലാഹു നൽകുന്ന ഒരു നന്മ. അത് വർദ്ധിത വീര്യത്തിലും നിലച്ചു പോകാത്ത നിലയിലും വ്യാപകമായ തോതിലും ലഭിക്കുന്നുവെങ്കിൽ അതിന് അറബിയിൽ ബറകത്ത് എന്ന് പറയും. അല്ലാഹുവേ, എനിക്കു നീ നൽകുന്നതിൽ നീ ബറകത്ത് ചൊരിയണേ, റഹ്‌മാനേ!
​

എല്ലാം അല്ലാഹുവിന്റെ ആദിയായ അറിവിൽ മുൻകഴിഞ്ഞിട്ടുള്ളതാണ്. അത് ലൗഹിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളതുമാണ്. ലൗഹിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയ കാര്യങ്ങൾ തന്നെ പല ഘട്ടങ്ങളിലായി വീണ്ടും നിർണ്ണയം ചെയ്യപ്പെടുന്ന കാര്യം പ്രമാണങ്ങളിൽ പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഒരു ആയുസ് കാലത്തേക്കുള്ള നിർണ്ണയം, ഒരു വർഷത്തേക്കുള്ള നിർണ്ണയം.. അങ്ങ-നെയുള്ളവ ഉദാഹരണം.
 
എല്ലാം അല്ലാഹുവിന്റെ നിർണ്ണയം. നന്മയും തിന്മയുമെല്ലാം അവനിൽ-നിന്നുള്ളത്. നന്മ, തിന്മ എന്നതു തന്നെ യഥാർത്ഥത്തിൽ ആപേക്ഷികവും. മനുഷ്യാനുഭവങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ചാണ് ആ വേർതിരിവ്. അത് ഭാഗികവും താൽക്കാലികവും മാത്രമാണ്. നമുക്ക് തിന്മയായി അനുഭവപ്പെടുന്ന കാര്യങ്ങളിൽനിന്ന് രക്ഷയും കാവലും ചോദിക്കാം. നാം ചോദിക്കുമോ, ഇല്ലയോ? അത് സ്വീകരിക്കപ്പെടുമോ, ഇല്ലയോ? അക്കാര്യം അല്ലാഹു മുൻകൂട്ടി അറിയുന്നു അതതിന്റെ ഘട്ടങ്ങളിൽ അത് നിർണ്ണയിക്കപ്പെടുന്നു, രേഖപ്പെടുത്തപ്പെടുന്നു.
 
« അല്ലാഹു താൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് മായ്ച്ചുകളയുന്നു, താൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് സ്ഥിരപ്പെടുത്തുന്നു. മൂലഗ്രന്ഥം അവന്റെറെ പക്കലുണ്ട് താനും.» (റഅദ്: 39) അതിനാൽ നാം കാവൽ തേടുക, നമുക്ക് ദോഷകരമായി അനുഭവ-പ്പെടുന്ന കാര്യങ്ങളെ കുറിച്ച്.
 
അല്ലാഹു സൂക്ഷ്‌മമായി അറിയുന്നവനും എല്ലാറ്റിനും കഴിവുള്ളവനുമാണ്. കാര്യങ്ങൾ യഥാവിധം നിർണ്ണയിക്കുന്നതും നടപ്പിലാക്കുന്നതും അവനാണ്. അവന്റെ മേൽ വിധിക്കാൻ ആരുമില്ല. അവൻ്റെ വിധിയെ റദ്ദ് ചെയ്യാനോ വിളംബം വരുത്താനോ ആർക്കും സാധിക്കുകയുമില്ല. സർവ്വാധിപത്യവും അവനാണ്. അവന്റെ കാവലിലും കാരുണ്യത്തിലുമല്ലാതെ മറ്റെന്തിലാണ് നമുക്ക് പ്രതീക്ഷയർപ്പിക്കാനാവുക?

ദൃശ്യവും അദൃശ്യവുമായ, സൂക്ഷ്‌മവും സ്ഥൂലവുമായ, ജീവീയവും അജീവീയ-വുമായ, മൂർത്തവും അമൂർത്തവുമായ മുഴുവൻ അണ്ഡകടാഹങ്ങളുടെയും സ്രഷ്‌ടാവും അധിപനുമായ അല്ലാഹു, അവൻ ഒരുവനെ പിന്തുണച്ചാൽ അവനാണ് സുരക്ഷിതൻ. അവനാണ് അന്തസ്സുള്ളവൻ. അല്ലാഹു ഒരു-വനോട് വിരോധം വെക്കുന്നതു പോകട്ടെ, അവഗണിച്ചാൽ അവനാണ് നാണം കെട്ട പരാജിതൻ.

ഏവർക്കും ലഭിക്കുന്ന, അളവറ്റ, നിലക്കാത്ത നന്മകളുടെ ഉടമയാണ് ഞങ്ങളുടെ റബ്ബ്. സർവ്വശ്വര്യങ്ങൾക്കും അഭിവൃദ്ധികൾക്കും ഉടയവൻ അവൻ മാത്രം. സൃഷ്ട‌ിക്കും സമഷ്ട‌ിക്കും നിർലോഭം വാരിക്കോരി കൊടു-ക്കുന്നവൻ. മഹത്വത്തിന്റെയും ഔന്നത്യത്തിൻ്റെയും ഉയരങ്ങളിൽ വാഴുന്നവൻ. അവനെ വാഴ്​ത്താനുള്ള ഈ രണ്ട് ചെറുവചനങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ആശയങ്ങളുടെ അടരുകൾ അപാരം തന്നെ. അല്ലാഹു-വിന്റെ അപദാനങ്ങൾ, മഹാകൃത്യങ്ങൾ, അവ വിളംബരം ചെയ്യുന്ന ഐശ്വര്യങ്ങൾ... ഇതെല്ലാമാണ് ഒന്നാമത്തെ വചനം ദ്യോതിപ്പിക്കുന്നത്. അവന്റെ സത്താപരവും ആശയപരവുമായ ഔന്നത്യം വിളിച്ചോതുന്ന, സൃഷ്ടികൾക്കതീതനായി, അർശിനും മീതെ, ഉയരങ്ങൾക്കെല്ലാം ഉപരിയിൽ വാഴുന്ന അല്ലാഹുവിന്റെ അതുല്യതയാണ് രണ്ടാമത്തെ വചനം ധ്വനിപ്പിക്കുന്നത്.

എല്ലാം അല്ലാഹുവിന്റെ മാത്രം സൃഷ്‌ടികൾ. നിർണ്ണയിക്കപ്പെട്ട കാലാവധി തീരുമ്പോൾ ഓരോരുത്തരും മടങ്ങേണ്ടതും ഒടുങ്ങേണ്ടതും അവനിലേക്കു തന്നെ. അവനെ കബളിപ്പിക്കാനാവില്ല. അവനിൽനിന്ന് കടന്നുകളയാനുമാവില്ല. അവന്റെ അടുക്കൽനിന്ന് ഓടിപ്പോകാൻ ഓരു അഭയകേന്ദ്രമോ സുരക്ഷാ താവളമോ ഇല്ല — അവനിൽനിന്ന് അവനി-ലേക്കു മാത്രം, മറ്റൊരിടവുമില്ല ചെന്നവസാനിക്കാൻ. അല്ലാഹു തന്നെ ചോദിക്കുന്നത്: « അപ്പോൾ നിങ്ങൾ എവിടേക്കാണ് പോവുക?! » (തക്‌​വീർ : 26) എന്നാണ്. അതെ, നാം പറയുക: അവനിലേക്ക് മാത്രം!
 
ഖുനൂതിന്റെ വേളയിൽ കൈ ഉയർത്തുന്നതും, പിന്തുടർന്നു നമസ്‌കരി-ക്കുന്നവർ കൈ ഉയർത്തി ആമീൻ ചൊല്ലുന്നതും, അതു പോലെ ഖുനൂതിന്റെ അവസാനത്തിൽ നബി ﷺ യുടെ പേരിൽ (وَصَلَّى اللهُ عَلَى النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ) പോലെ ചുരുങ്ങിയ വാക്കിൽ സ്വലാത് ചൊല്ലുന്നതും കൂടി സലഫുകളുടെ ചര്യയിൽ സ്ഥിരപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഉമർ رضي الله عنه തറാവീഹിന് ഇമാമായി നിശ്ചയിച്ച ഉബയ്യു ബിൻ കഅ്ബ് رضي الله عنه, അബൂ ഹലീമഃ മുആദുൽ ഖാരി رضي الله عنه എന്നീ സ്വഹാബിമാർ നടത്തിയ ഖുനൂതിനെ കുറിച്ചുള്ള വിവരണത്തിൽ ഇക്കാര്യം പ്രസ്‌താ-വിച്ചിട്ടുണ്ട്.
 
— അബൂ ത്വാരിഖ് സുബൈർ മുഹമ്മദ്  حفظه الله
 27 റമദാൻ 1446 / 27 മാർച്ച് 2025

ഇമ്രാൻ ബിൻ ഹുദൈർ رحمه الله പറയുന്നു: ഹസൻ رحمه الله യുടെ അടു ത്തേക്ക് ഒരാളെ പറഞ്ഞയച്ച്, റമദാനിലെ ഇശാ നമസ്കാരത്തെക്കുറിച്ച് ഞാൻ ചോദിച്ചു: നമ്മൾ അത് നിസ്കരിച്ച് നമ്മുടെ വീടുകളിലേക്ക് മടങ്ങുകയും എന്നിട്ട് ഉറങ്ങുകയും അതിനുശേഷം തിരിച്ചുവരികയും ചെയ്യട്ടെ എന്ന്. അപ്പോൾ അതിന് വിസമ്മതിച്ചുകൊണ്ട് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: അങ്ങനെ ചെയ്യരുത്, ഇശാ നമസ്കാരം തൊട്ടുടനെ രാത്രി നമസ്കാരവും.

അബൂ ദാവൂദ് رحمه الله പറയുന്നു:  അഹ്‌മദ് ബിൻ ഹമ്പൽ رحمه الله ചോദിക്ക പ്പെടുന്നത് ഞാൻ കേട്ടു: ഖിയാമുല്ലൈൽ അഥവാ തറാവീഹ് രാത്രിയുടെ അവസാനത്തേക്ക് പിന്തിപ്പിക്കാമോ? അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: അരുത്,  മുസ്‌ ലിമീങ്ങളുടെ സുന്നത്താണ് എനിക്കേറ്റവും ഇഷ്ടം.
​
[ഇമാം മർവസിയുടെ ഖിയാമുല്ലൈൽ എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ സംക്ഷിപ്ത ത്തിൽ നിന്ന്]

- ​അബൂ തൈമിയ്യ ഹനീഫ്

അബൂദര്‍ റളിയല്ലാഹു അന്‍ഹു വില്‍ നിന്ന് നിവേദനം.   
നബി ﷺ പറഞ്ഞു:
ഇമാം (തറാവീഹ്) നമസ്കാരത്തില്‍ നിന്ന് വിരമിക്കുന്നത് വരെ ഇമാമിന്‍റെ കൂടെ നമസ്കരിക്കുന്ന ഒരാള്‍ക്ക്‌ രാത്രി മുഴുവന്‍ നമസ്കരിച്ച (പ്രതിഫലം) രേഖപ്പെടുത്തും.

📚സ്വഹീഹുല്‍ ജാമിഅ’ 1615

​വിവ: അബൂ മൂസ അനസ്

عَنْ أَبِي ذَرٍّ رضي الله عنه : قال : قال رسول الله ﷺ : إِنَّ الرَّجُلَ إِذَا صَلَّى مَعَ الْإِمَامِ حَتَّى يَنْصَرِفَ كُتِبَ لَهُ قِيَامُ لَيْلَةٍ
​

അല്ലാഹു അവന്റെ റസൂലിനോട് പറഞ്ഞു:

"താങ്കളുടെ കുടുംബത്തോട് നമസ്കാരത്തിനു കൽപ്പിക്കുകയും, അത് കർക്കശമായി പാലിക്കുകയും ചെയ്യുക." (ത്വാഹ 132)
​
ഇസ്മാഈൽ നബി عليه السلام യെക്കുറിച്ച് പറഞ്ഞു:

​وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ...(مريم ٥٥)

​അബൂ സഈദും അബൂ ഹുറൈറയും رضي الله عنهما നിവേദനം: അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂൽ صلى الله عليه وسلم പറഞ്ഞു:
"ഒരുത്തൻ തന്റെ ഇണയെ രാത്രിയിൽ വിളിച്ചുണർത്തുകയും എന്നിട്ട് അവർ രണ്ടുപേരും ഒന്നിച്ച് രണ്ട് റക്അത്ത് നമസ്കരിക്കുകയും ചെയ്താൽ, അല്ലാഹുവിനെ ധാരാളമായി സ്മരിക്കുന്ന പുരുഷൻമാരിലും സ്ത്രീകളിലും അവർ രേഖപ്പെടുത്തപ്പെടും."
(അബൂ ദാവൂദ്, ഇബ്നു മാജ:)

തറാവീഹിന്റെ  എണ്ണം  പതിനൊന്നു തന്നെ !

നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലം റമദാനിലോ അല്ലാത്ത കാലത്തോ രാത്രിയിൽ പതിനൊന്നു റക്അത്തിൽ കൂടുതലായി നമസ്കരിച്ചിട്ടില്ല എന്ന, സ്വഹീഹുൽ ബുഖാരിയിലും സ്വഹീഹ് മുസ്‌ലിമിലും വന്ന മഹതിയായ ആയിഷ റദിയള്ളാഹു അൻഹയിൽ നിന്നുള്ള പ്രസിദ്ധമായ ഹദീസും, നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലം സ്വഹാബത്തിന്റെ കൂടെ പള്ളിയിൽ വെച്ച് എട്ടു റക്അത്തു ജമാഅത്തായി നമസ്കരിച്ചു എന്ന ജാബിർ റദിയള്ളാഹു അൻഹുവിന്റെ ഹദീസും നബിയോ സ്വഹാബികളോ പതിനൊന്നിൽ കൂടുതൽ രാത്രി കാലത്തു നമസ്കരിച്ചിട്ടില്ല എന്നതിന് വ്യക്തമായ തെളിവാണ്. മറിച്ചൊരു തെളിവ് അതായത് പതിനൊന്നിൽ കൂടുതൽ നബിയോ സ്വഹാബികളോ നമസ്കരിച്ചതായി - അതെത്രയായാലും - സ്വഹീഹ് ആയ സനദിലുടെ രിവായതു ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടില്ല.

അപ്പോൾ രാത്രി നമസ്കാരത്തിന്റെ വിഷയത്തിൽ നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയുടെ അമലും സ്വഹാബത്തിന്റെ ഫഹ് മും ഒന്നാണെന്ന് വരുന്നു. അത് കൊണ്ട് തന്നെയാണ് അവരാരും പതിനൊന്നിലധികം നമസ്കരിക്കാതിരുന്നതും.

ഒരു സത്യവിശ്വാസിയെ സംബന്ധിച്ചേടത്തോളം അവൻ പിന്തുടരേണ്ടത് നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയിൽ നിന്ന് സ്ഥിരപ്പെട്ടു വന്ന കാര്യങ്ങളാണ്. ഇക്കാര്യത്തിൽ സലഫുകളടക്കം മദ്ഹബിന്റെ ഇമാമുമാരിൽ ആർക്കും തർക്കമേയില്ല.

ഇമാം ശാഫീ റഹിമഹുള്ളയുടെ ഒരു വാക്കു ഇവിടെ പ്രസക്തമാണ്. " നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയിൽ നിന്ന് ഒരു സുന്നത്തു സ്ഥിരപ്പെട്ടു വന്നുവെന്നു ഒരാൾക്ക് ബോധ്യപ്പെട്ടാൽ മറ്റൊരാളുടെ വാക്കിനു വേണ്ടിയും അത് ഉപേക്ഷിക്കുന്നത് ഉചിതമല്ല" ഇത് പോലെ മറ്റു മദ്ഹബിന്റെ ഇമാമുമാർ അടക്കം സലഫുകളിൽ നിന്ന് ധാരാളമായി ഉദ്ധരിക്കാൻ കഴിയും. ( വിശദ വായനക്ക് ഷെയ്ഖ് അൽബാനി റഹ്മത്തുള്ളാഹി അലൈഹിയുടെ " സ്വിഫത്തു സ്വലാ- പേജ് 43 തൊട്ടു പരിശോധിക്കുക)

എട്ടിലധികം എത്രയുമാകാമെന്നു അവകാശപ്പെടുന്നവർ ഉന്നയിക്കുന്ന പ്രധാന തെളിവ്, നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലം മിമ്പറിലായിരിക്കെ ഒരു സ്വഹാബി വന്നു നബിയുടെ രാത്രി നമസ്കാരത്തെക്കുറിച്ചു ചോദിച്ച സംഭവമാണ്. അപ്പോൾ " രണ്ടു വീതം നമസ്കരിക്കുകയും സുബ്ഹ് ഭയപ്പെട്ടാൽ ഒരു റക്അത്തു വിത്ർ ആക്കുകയും ചെയ്യും" എന്ന ഹദീസാണ്. ഈ ഹദീസിൽ രണ്ടു റക്അത്തു വീതമാണ് നമസ്‌കരിച്ചത് എന്ന് മാത്രമേ പ്രതിപാദിച്ചിട്ടുള്ളൂവെന്നും നമസ്കാരത്തിന്റെ എണ്ണം ഇതിൽ നിജപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ലായെന്നും അവകാശപ്പെടുന്നു.

പതിനാലാം രാവിലെ ആയിരം പൂർണ ചന്ദ്രന്മാരുടെ ശോഭയോടെ വെട്ടി തിളങ്ങുന്ന സ്വഹീഹും, സ്വരീഹുമായ ഹദീസ് വന്ന ഒരു വിഷയത്തിൽ, വിദൂര സാധ്യതയുള്ള വ്യാഖ്യാനങ്ങളിലേക്കു പോവുകയും, മുൻ ചൊന്ന ഹദീസിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ റക്അത്തുകളുടെ എണ്ണത്തിന്റെ ക്ലിപ്തത വ്യക്തമാക്കുമ്പോൾ, 'തർക്കമെന്നു' വിശേഷിപ്പിക്കുകയും " ഇതിൽ തർക്കം അനാവശ്യം" എന്ന് പറഞ്ഞു എതിർ വീക്ഷണക്കാരെ നിശ്ശബ്ദരാക്കുകയും ചെയ്യാൻ പ്രയത്നിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിന്റെ പേരെന്താണ്?

ഖുർആനായാലും ഹദീസായാലും മുത് ലഖിനെ മുഖയ്യദിലേക്കും മുജ്‌മലിനെ മുഫസ്സറിലേക്കും മടക്കണമെന്നത് പൊതു തത്വമല്ലേ? ഒരു മസ് അല ചർച്ച ചെയ്യുമ്പോൾ അതിന്റെ ബാബിൽ വന്ന മുഴുവൻ ഹദീസുകളും ജംഉ ചെയ്യണമെന്നതിൽ ലോകത്തു മുഹദ്ധിസുകളും മുഫസ്സിറുകളും, ഉലമാക്കളും ഫുഖഹാക്കളും ഉസൂലികളുമായ മുഴുവൻ ആളുകൾക്കുമിടയിൽ തർക്കമില്ലാത്ത കാര്യമല്ലേ? രാത്രി നമസ്കാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയത്തിൽ നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലം റമദാനിലോ അല്ലാത്ത സമയത്തോ എട്ടു റക്അത്തിൽ കൂടുതൽ നമസ്കരിക്കാറുണ്ടായിരുന്നില്ല എന്ന ഹദീസിന്റെ ഫഹ്മു എന്താണ്? അത് നൽകുന്ന സന്ദേശമെന്താണ്? അതിൽ നിന്ന് ലഭിക്കുന്ന ഇൽമ് എന്താണ്?

ഇത് ചോദിക്കുമ്പോൾ മാത്രം " ഈ വിഷയത്തിൽ പരസ്പരം തർക്കം പാടില്ല" എന്ന മറുപടിയാണ് ലഭിക്കുക. സഹോദരന്മാരെ, ഈ വിഷയത്തിലെന്നല്ല ദീനിൽ ഒരു വിഷയത്തിലും തർക്കം പാടില്ല. അതിനർത്ഥം തെളിവുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ബോധ്യപ്പെട്ട ഒരു കാര്യം പറയരുതെന്നോ വ്യക്തമാക്കരുതെന്നോ ആണെന്ന് ആരും തെറ്റിദ്ധരിക്കരുത്. മറിച്ചു, ഒരു കാര്യത്തിൽ പ്രമാണങ്ങളോട് ഏറ്റവും അടുത്ത് നിൽക്കുന്നതും തെളിവുകളുടെ ആധികാരികതയുടെ ബലത്തിൽ മുന്തി നിൽക്കുന്നതും സ്വീകരിക്കുകയാണ് വേണ്ടത്. മുസ്ലീം ലോകത്തു ഇരു പക്ഷത്തും ദലീലുകളുടെ സാന്നിധ്യമുള്ള എത്രമാത്രം ഭിന്ന സ്വരമുള്ള മസ്അലകളുണ്ട്? സ്ത്രീകളുടെ മുഖം മറക്കൽ, നമസ്കാരത്തിൽ സുജൂദിലേക്കു പോകുമ്പോൾ കൈകളാണോ അതല്ല കാൽമുട്ടാണോ ആദ്യം വെക്കേണ്ടത്, അത്തഹിയ്യാത്തിൽ വിരൽ അനക്കൽ.... തുടങ്ങി എത്രയെത്ര കർമശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങൾ !

എതിരഭിപ്രായങ്ങളെ സഹിഷ്ണുതയോടെ അംഗീകരിച്ചു കൊണ്ട് തന്നെ വിഷയത്തിന്റെ നിജസ്ഥിതി ഇന്നതാണ് എന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നതിൽ ഒരു പിശുക്കും കാണിക്കേണ്ടതില്ല.

ആയിഷ റദിയള്ളാഹു അൻഹയുടെ ഈ വിഷയത്തിലുള്ള ഹദീസ് നിസ്സാരമായി തള്ളിക്കളയാൻ കഴിയുന്ന ഒന്നല്ല. സ്വഹാബികൾക്കിടയിൽ മതപരമായ വിഷയങ്ങളിൽ അവർക്കു സമശീർഷരായി ഖലീഫമാരെപ്പോലെ ചുരുക്കം ആളുകളേയുള്ളു. അവരുടെ അറിവും നിരീക്ഷണ പാടവവും പുകൾപെറ്റതാണ്. എന്നല്ല, ഒരു വേള പല സ്വഹാബികളെയും പല വിഷയങ്ങളിലും അവർ തിരുത്തിയ സംഭവങ്ങളുണ്ട്. ഇമാം ജലാലുദ്ധീൻ സുയൂഥ്വിയുടെ " ഐനുൽ ഇസ്വാബ ഫീ ഇസ്തിദ്റാകി ആയിഷ അല സ്വഹാബ" എന്ന ഗ്രന്ഥം അതിലേക്കുള്ള വ്യക്തമായ നിദർശകമാണ്.

കേരള മുസ്‌ലിംകളിക്കിടയിൽ, നദ്‌വത്തുൽ മുജാഹിദീൻ അണികളിൽ ഏതെങ്കിലും മസ് അലകളിൽ കൃത്യമായ നിലപാടുകൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ അതിലൊന്നാണ് തറാവീഹിന്റെ റക്അത്തുകളുടെ എണ്ണത്തിന്റെ കാര്യത്തിലുള്ളത്. അതിലാണ് ഈ സ്വലാഹി കാലിട്ടിളക്കി ചളിയാക്കി പണ്ഡിതൻ ചമഞ്ഞു മീൻ പിടിക്കാൻ നോക്കുന്നത് !

ചുരുക്കത്തിൽ, തറാവീഹ് നമസ്കാരത്തിന്റെ എണ്ണത്തിൽ യാതൊരു സംശയത്തിനും പഴുതില്ല. ഷെയ്ഖ് അൽബാനി റഹിമഹുള്ളാ പറഞ്ഞത് പോലെ, എത്രയും നമസ്കരിക്കാവുന്ന മുത്വലഖ് ആയ നമസ്‌കാരമല്ല രാത്രി കാല നമസ്കാരം. നബിയും സ്വഹാബത്തും വിത്ർ അടക്കം പതിനൊന്നിലധികം നമസ്‌കരിച്ചതായി ഖണ്ഡിതമായി തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുമില്ല

​- ബഷീർ പുത്തൂർ

"മുഹമ്മദ് നബിയുടെ ദീൻ നിലകൊള്ളുന്നത് വൃത്താന്തങ്ങളിലാണ്. ഒരു യുവാവിന് യാത്ര ചെയ്യാൻ എത്ര നല്ല വാഹനമാണ് അവിടെ നിന്നുള്ള വചനങ്ങൾ. അത് കൊണ്ട് ഹദീസിൽ നിന്നും അതിന്റെ അഹ്ലുകാരിൽ നിന്നും നീ അതൃപ്തി കാണിക്കരുത്. നിരീക്ഷണങ്ങൾ രാത്രിയാണെങ്കിൽ ഹദീസുകൾ പകലുകളാണ്. "

ഇങ്ങിനെ സുന്നത്തു പിൻപറ്റുന്നതിന്റെ പ്രാധാന്യവും സവിശേഷതയും ഉൽഘോഷിക്കുന്ന ധാരാളം ഹദീസുകളും കാണാം.

വിഷയത്തിലേക്കു വരാം. ഈയിടെയായി നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയുടെ രാത്രി നമസ്കാരത്തെക്കുറിച്ചു വളരെ തെറ്റിധാരണ ജനകവും സാധാരണ ജനങ്ങളിൽക്കിടയിൽ കടുത്ത ആശയക്കുഴപ്പവും സൃഷ്ട്ടിക്കുന്ന തരത്തിൽ തറാവീഹ് നമസ്കാരത്തിലെ റക്അത്തുകളുടെ എണ്ണം പതിനൊന്നിൽ കൂടുതൽ എത്രയും നമസ്കരിക്കാമെന്നും അതിൽ ആരും ആരെയും ആക്ഷേപിക്കേണ്ടതില്ലെന്നും വാദിച്ചു കൊണ്ട് സക്കരിയ്യ സ്വലാഹി എന്ന ആൾ എഴുതിയ ഒരു ലേഖനം ശ്രദ്ധയിൽ പെടുകയുണ്ടായി.

ഇവിടെ, വിഷയവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടു ചില കാര്യങ്ങൾ ആമുഖമായി സൂചിപ്പിക്കുകയാണ്. നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയുടെ രാത്രി നമസ്കാരത്തെക്കുറിച്ചു ഒരു പാട് ഹദീസുകൾ സ്വഹീഹ് ആയി വന്നിട്ടുണ്ട്. അവയിൽ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയവും പരിഗണനാർഹവുമായ ഹദീസ് ആയിഷ റദിയള്ളാഹു അൻഹയിൽ നിന്ന് ഇമാം ബുഖാരിയും മുസ്‌ലിമും രിവായതു ചെയ്യുന്ന ഹദീസ് ആണ്.
അബു സലമ ഇബ്ൻ അബ്ദുറഹ്മാൻ റദിയള്ളാഹു അൻഹുവിൽ നിന്ന്. അദ്ദേഹം ആയിഷ റദിയള്ളാഹു അൻഹയോട് ചോദിക്കുകയാണ്. " എങ്ങിനെയായിരുന്നു നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയുടെ റമദാനിലെ നമസ്കാരം? അവർ പറഞ്ഞു " റമദാനിലോ അല്ലാത്തപ്പോഴോ അദ്ദേഹം പതിനൊന്നു റക്അതിൽ കൂടുതൽ വർദ്ധിപ്പിക്കാറുണ്ടായിരുന്നില്ല. ...."

മുസ്‌ലിമിലും ഇബ്നു അബീ ശൈബയിൽ നിന്നുള്ള മറ്റൊരു രിവായത്തിൽ, " അദ്ദേഹത്തിന്റെ റമദാനിലെ നമസ്‌കാരം, ഫജ്‌റിന്റെ രണ്ടു റക്അത് അടക്കം, പതിമൂന്നു റക്അതായിരുന്നു എന്ന് വന്നിട്ടുണ്ട്. ഇമാം മാലികിൽ നിന്നുള്ള മറ്റൊരു രിവായത്തിലും അദ്ദേഹത്തിൽ നിന്ന് ഇമാം ബുഖാരിയും ആയിഷ റദിയള്ളാഹു അൻഹയിൽ നിന്ന് തന്നെ " അദ്ദേഹം രാത്രിയിൽ പതിമൂന്നു റക്അതായിരുന്നു നമസ്കരിക്കാറുണ്ടായിരുന്നത്. സുബ്ഹ് ബാങ്ക് കേട്ടാൽ പിന്നെ ലളിതമായ വിധത്തിൽ രണ്ടു റക്അത് കുടി നമസ്കരിക്കും. " തുടർന്ന് കൊണ്ട് ഹാഫിദ് ഇബ്നു ഹജർ റഹിമഹുള്ളാ പറയുന്നു " ഇത് പ്രത്യക്ഷത്തിൽ ആദ്യത്തേതിന് എതിരാണ്. ഇവിടെ രാത്രി നമസ്കാരത്തിലേക്കു ഇശാ നമസ്കാരത്തിന്റെ സുന്നത്തു കൂടി ചേർത്തതാകാനാണ് സാധ്യത. ഇനി മുസ്ലിമിൽ തന്നെയുള്ള മറ്റൊരു രിവായത്തിൽ " അദ്ദേഹം രാത്രി നമസ്കാരം നേരിയ രണ്ടു റക്അത് കൊണ്ടായിരുന്നു ആരംഭിച്ചിരുന്നതു എന്നും കാണാം.
ജാബിർ ഇബ്ൻ അബ്ദുല്ലാ റദിയള്ളാഹു അന്ഹുവിന്റെ ഹദീസിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ, ശൈഖ് നാസിറുദ്ധീൻ അൽബാനി റഹിമഹുള്ളായുടെ പറയുന്നത് അത് ഇശാ നമസ്കാരത്തിന്റെ സുന്നത്തു ആകാനാണ് സാധ്യതയെന്നാണ്.

ജാബിർ റദിയള്ളാഹു അൻഹുവിൽ നിന്ന് " ഞങ്ങളുമായി നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലം റമദാൻ മാസത്തിൽ എട്ടു റക്അത്തു നമസ്കരിക്കുകയും വിത്ർ ആക്കുകയും ചെയ്തു. അടുത്ത ദിവസം ഞങ്ങൾ പള്ളിയിൽ ഒരുമിച്ചു കൂടി അദ്ദേഹത്തെ കാത്തിരുന്നു. അങ്ങിനെ തന്നെ നേരം പുലർന്നു. പിന്നീട് അദ്ദേഹം വന്നു. അപ്പോൾ ഞങ്ങൾ ചോദിച്ചു. " അള്ളാഹുവിന്റെ ദൂതരെ, ഇന്നലെ രാത്രി താങ്കൾ ഞങ്ങളോടൊത്തു നമസ്കരിക്കുമെന്ന പ്രതീക്ഷയിൽ ഞങ്ങൾ പള്ളിയിൽ ഒരുമിച്ചു കൂടിയിരുന്നു. അപ്പോൾ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു " നിശ്ചയമായും അത് നിങ്ങൾക്ക് നിർബന്ധമാക്കപ്പെടുമോ എന്ന് ഞാൻ ഭയപ്പെട്ടു പോയി "

നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയുടെ രാത്രി നമസ്കാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടു ഏറ്റവും സ്വീകാര്യമായ നിലയിൽ രിവായതു ചെയ്യപ്പെട്ട ഹദീസുകളാണ് ഇതെല്ലാം. ഇതിനർത്ഥം ഈ വിഷയത്തിൽ വേറെ സ്വഹീഹ് ആയ ഹദീസുകൾ ഇല്ലാ എന്നല്ല. മറിച്ചു റമദാനിലോ അല്ലാത്ത കാലത്തോ റക്അത്തുകളുടെ എണ്ണമടക്കം നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയുടെ രാത്രി നമസ്കാരത്തെക്കുറിച്ചു കൃത്യമായ ചിത്രം ഈ ഹദീസുകൾ അനാവരണം ചെയ്യുന്നു.

നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയുടെ രാത്രി നമസ്കാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടു ഏറ്റവും സ്വീകാര്യമായ നിലയിൽ രിവായതു ചെയ്യപ്പെട്ട ഹദീസുകളാണ് ഇതെല്ലാം. ഇതിനർത്ഥം ഈ വിഷയത്തിൽ വേറെ സ്വഹീഹ് ആയ ഹദീസുകൾ ഇല്ലാ എന്നല്ല. മറിച്ചു റമദാനിലോ അല്ലാത്ത കാലത്തോ റക്അത്തുകളുടെ എണ്ണമടക്കം നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയുടെ രാത്രി നമസ്കാരത്തെക്കുറിച്ചു കൃത്യമായ ചിത്രം ഈ ഹദീസുകൾ അനാവരണം ചെയ്യുന്നു. റക്അത്തുകളുടെ എണ്ണം കൃത്യമായ നിലക്ക് വന്നിട്ടില്ല എന്ന ധാരണ ശെരിയല്ല എന്ന് ഇതിൽ നിന്ന് തന്നെ വ്യക്തമാകും.
രാത്രി നമസ്കാരം പതിനൊന്നിൽ കൂടുതൽ, ഇരുപതും, മുപ്പത്തഞ്ചും അതിൽ കൂടുതൽ എത്രയുമാകാമെന്നുമൊക്കെ അഭിപ്രായപ്പെട്ട പണ്ഡിതന്മാരുണ്ട്. അവരുടെ അറിവിനെയും ഇജ്തിഹാദിനെയും അംഗീകരിച്ചു കൊണ്ട് തന്നെ പറയട്ടെ, നബിയോ സ്വഹാബികളോ പതിനൊന്നിൽ കൂടുതലായി നമസ്കരിച്ചുവെന്നതിന് ഖണ്ഡിതമായ രേഖകളില്ല എന്നതാണ് വാസ്തവം. ഇക്കാര്യം നാസിറുദ്ധീൻ അൽബാനി റഹിമഹുള്ളാ തന്റെ "സ്വലാത്തു തറാവീഹ് " എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ സവിസ്തരം പ്രതിപാദിക്കുന്നുണ്ട്.

നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലം റമദാനിൽ ഇരുപതു റക്അത്തു നമസ്കരിച്ചു എന്ന ഇബ്നു അബ്ബാസ് റദിയള്ളാഹു അൻഹുവിന്റെ ഹദീസും ഉമർ റദിയള്ളാഹു അൻഹു നമസ്കരിച്ചു എന്ന ഹദീസുമെല്ലാം അദ്ദേഹം വിശകലനം ചെയ്യുകയും അതിന്റെയെല്ലാം സനദുകളിലെ ദുർബലത അദ്ദേഹം അതിൽ വിശദമാക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

ഇവിടെ സ്വാഭാവികമായും ആളുകൾ ഉന്നയിക്കാറുള്ള ഒരു ചോദ്യം, എന്ത് കൊണ്ടാണ് ഹറമിൽ പതിനൊന്നിൽ കൂടുതൽ നമസ്കരിക്കുന്നത്, ഇബ്നു തീമിയയും ഇമാം അഹ്‌മദും പതിനൊന്നിൽ അധികമാവാമെന്നു പറഞ്ഞിട്ടുണ്ടല്ലോ, ഇബ്നു ബാസും സ്വാലിഹുൽ ഉസൈമീനും പറഞ്ഞത് അങ്ങനെയല്ലേ തുടങ്ങിയ ഒട്ടനവധി ചോദ്യങ്ങൾ. ഇതിനു വളരെ ലളിതവും സംവേദനത്തിനു ഉതകുന്നതുമായ മറുപടി, നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയോ സ്വാഹാബത്തോ പതിനൊന്നു റക്അത്തിൽ അധികം രാത്രി നമസ്കാരം നിർവ്വഹിച്ചതായി അവരാരെങ്കിലും തെളിവ് പറഞ്ഞിട്ടുണ്ടോ? എങ്കിൽ ആ തെളിവാണ് സ്വീകരിക്കേണ്ടത്. നബി സ്വല്ലള്ളാഹു അലൈഹി വ സല്ലമയുടെ വാക്കിനു എതിരാവുന്ന ഒരാളുടെ വാക്കും സ്വീകരിക്കരുതെന്നും അവ തള്ളിക്കളയണമെന്നും നമ്മെ പഠിപ്പിച്ചവരാണവർ.

" രാത്രി നമസ്കാരം രണ്ടു വീതമാണ് , സുബ്ഹ് നമസ്കാരത്തിന് സമയമായി എന്ന് ഭയപ്പെട്ടാൽ നിങ്ങൾ ഒരു റക്അത്തു വിത്ർ ആക്കുക" എന്ന ഹദീസിനെ വ്യാഖ്യാനിച്ചു കൊണ്ടാണ് ഭൂരിഭാഗം ഉലമാക്കളും പതിനൊന്നിലധികം നമസ്കരിക്കുന്നത് കൊണ്ട് വിരോധമില്ല എന്ന് പറഞ്ഞത്. അതായത് രണ്ടു റക്അത്തു വീതം പുലരുവോളം എത്രയും നമസ്കരിക്കാം എന്ന് ഈ ഹദീസിനെ വ്യാഖ്യാനിച്ചു കൊണ്ട് അവർ പറയുകയാണ് ചെയ്തത്. വാസ്തവത്തിൽ റക്അത്തിന്റെ എണ്ണം പറയുന്നതു ആയിഷ ബീവിയുടെ ഹദീസിലാണ്. അത് വളരെ വ്യക്തവുമാണ്. രണ്ടു വീതം നമസ്കരിച്ചുവെന്ന ഹദീസിൽ അതിന്റെ രൂപവുമാണ് വരുന്നത്.

ഏതായാലും, ഒരു മസ്അലയിൽ വ്യക്തമായ നസ്വിന് വിരുദ്ധമായ നിലപാടുകൾ എങ്ങിനെയാണ് നമുക്ക് സ്വീകരിക്കാൻ കഴിയുക? ഈ വിഷയത്തിൽ സ്വഹീഹായ ഒരു ഹദീസിനെ വ്യാഖ്യാനിച്ചു കൊണ്ടാണ് പതിനൊന്നിൽ കൂടുതൽ ആകാമെന്നതിനു തെളിവായി പ്രധാനമായും പറഞ്ഞിട്ടുള്ളത്. പിന്നെയുള്ളത് പതിനൊന്നിൽ അധികം നമസ്കരിച്ചു എന്ന ദുർബലമായ ഹദീസുകൾ മാത്രമാണ്.

ഏതായാലും, ഷെയ്ഖ് അൽബാനി റഹിമഹുള്ളാ, ശനിയാഴ്ച ദിവസത്തിൽ സുന്നത്തായ നോമ്പുകളുടെ വിഷയത്തിൽ സ്വീകരിച്ച പോലെ അതീവ സൂക്ഷ്മവും കർക്കശവുമായ നിലപാടാണ് തറാവീഹിന്റെ വിഷയത്തിലും സ്വീകരിച്ചത് എന്നത് പ്രത്യേകം സ്മര്യമാണ്. ഈ വിഷയത്തിന്റെ നിജസ്ഥിതി ബോധ്യപ്പെട്ട ഒരാളെ സംബന്ധിച്ചേടത്തോളം, അതിൽ ഉറച്ചു നിൽക്കലും വ്യാഖ്യാനപരമായി നിലപാടെടുത്തവരെ കാര്യങ്ങൾ ബോധ്യപ്പെടുത്തേണ്ടത് അനിവാര്യവുമാണ്‌. ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും ഉലമാക്കളും എടുത്ത നിലപാടാണ് ശെരി എന്നോ, ആരെയും ഈ വിഷയത്തിന്റെ നിജസ്ഥിതി ബോധ്യപ്പെടുത്താൻ പാടില്ലെന്നോ കരുതുന്നത് ഒരിക്കലും ന്യായമല്ല.

- ബഷീർ പുത്തൂർ